Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin 17.01.2018 Tarihinde Yapılan Yönetmelik Değişiklikleri

Lisanssız elektrik üretimine ilişkin 2018 yılının ilk mevzuat değişikliği 17.01.2018 tarih ve 30304 sayılı Resmi Gazete yayımlandı. Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yedi maddeden oluşmaktadır. Söz konusu Yönetmelik değişikliğinin ayrıntılarını sırası ile değerlendirecek olursak;

Yönetmelik değişikliğinin;

Birinci Maddesinde;

Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrasında değişiklik yapılmakta ve aynı maddeye 13 üncü fıkra adı altında yeni bir fıkra eklenmektedir.

·        6 ncı maddenin değiştirilen sekizinci fıkrasında, üretim tesisinin mevcut şebekeye olan uzaklığı belirlenmektedir. Yapılan değişiklik ile yerel yönetimlerin ve yerel yönetimlerin kontrol ilişkisini haiz olduğu tüzel kişiliklerin üretim tesisleri, şebekeye ilişkin uzaklıktan muaf tutulmuşlardır. Belediyeler, İl Özel İdareleri vb. yerel yönetimlere ve bunların kontrol ettiği tüzel kişilere ait projelere bir muafiyet getirilmiştir.

 ·        Yönetmeliğin 6 ncı maddesine 13 numaralı yeni bir fıkra eklenmiştir. Söz konusu fıkra;

               “(13) 23 Mart 2016 tarihinden önce toplulaştırılarak veya tekli de olsa münhasıran lisanssız üretim tesisleri için yapılmış olan ve bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla İlgili Şebeke İşletmecisince devralınmayan, dağıtım tesisi niteliğini haiz tesisler üzerinden üretim tesislerine ve/veya lisanssız üretim tesisiyle ilgili olmayan tüketim tesislerine bağlantı görüşü verilmesi halinde, söz konusu tesislerin ortak kullanım haline gelen kısmı Elektrik Piyasası Bağlantı ve  Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin 37 nci maddesi uyarınca İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından devralınır.”

şeklindedir.

Bu fıkraya göre; Bilindiği üzere 23 Mart 2016 tarihinde Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğini (Sistem Kullanım Yönetmeliği) 1 inci maddesi değiştirilmiştir. Sistem Kullanım Yönetmeliğinin değişmeden önceki halinde lisanssız üretim tesislerinin bu yönetmelik kapsamında olmadığı belirtilmiştir. Daha sonra yapılan değişiklik ile de lisanssız üretim tesislerinin Sistem Kullanım Yönetmeliği Kapsamı dışında olmakla birlikte Yönetmeliğin 21 inci maddesinin Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik hükümleri kapsamındaki üretim tesisleri içinde uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 21 inci maddesi ise “Dağıtım Varlıkları"nı düzenlemektedir. Sistem Kullanım Yönetmeliğinin bu maddesinde; Üretim ve tüketim tesislerinin dağıtım sistemine bağlanabilmesi için şebekeye ilave yatırım gerekmesi halinde bu yatırımı dağıtım şirketi yerine bağlantı yapmak isteyen üretici / tüketicinin nasıl yapacağını ve finanse edeceğini ve yaptığı yatırımın bedelini nasıl geri alacağı düzenlenmektedir.

Bu düzenleme çerçevesinde dağıtım şirketleri 23 Mart 2016 öncesinde tesis edilmiş dağıtım varlıkları için 21 inci maddede belirtilen geri ödeme prosedürünü çalıştırmamaktadırlar. Üreticiler tarafından tesis edilen dağıtım varlıklarını bedelsiz olarak devir almaktadırlar.

Bu düzenleme çerçevesinde; 23 Mart 2016 öncesinde tesis edilmiş ve bu güne kadar Şebeke İşletmecisine devir edilmemiş dağıtım tesislerine, Şebeke İşletmecisi tarafından başka bir üretim / tüketim tesisi ile ilgili bağlantı görüşü verilmesi halinde dağıtım tesisinin ortak kullanım tesisi haline gelen kısmının Şebeke İşletmecisince devir alınması sağlanmıştır.

 İkinci Maddesinde;

Yönetmeliğin 7 nci maddesinin yedinci ve dokuzuncu fıkrasında değişiklik yapılmakta ve Yönetmeliğin aynı maddesinde bulunan onüçüncü fıkrası yürürlülükten kaldırılmaktadır.

 ·        Değişiklik yapılan Yönetmeliğin 7 nci maddesini yedinci fıkrasında; uluslararası hibeler yada kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanan hibeler ve yardımlar kapsamında kendi elektrik ihtiyacını karşılamak için yapılan üretim tesisleri ile ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Yönetmelikte yapılan değişiklik ile mevcut durumda Şebeke İşletmecesi ile imzalanan bağlantı anlaşmasından sonra hibe ve/veya kredi programı kapsamında hibeden ve/veya krediden yararlanıldığına hak kazandığına dair sözleşmeyi, Bağlantı anlaşması imzalandıktan sonra Şebeke İşletmecisini sunmak için 3 ay olan süre, 7 aya çıkarılmıştır. Söz konusu düzenleme ile süreç süresel olarak rahatlatılmıştır.

 ·        Değişiklik yapılan Yönetmeliğin 7 nci maddesini yedinci fıkrasında; Yedinci ve sekizinci fıkralar kapsamında kurulacak üretim tesislerine ilişkin olarak ise;

bu madde kapsamında kurulacak tesisler;

Uluslararası hibe programları ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanan hibe ve/veya krediler kapsamında; yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü, Tarım ve kırsal kalkınma amaçlı üretim tesisleri ile atıksu arıtma tesislerinin tüketim ihtiyacını karşılama amaçlı aynı bağlantı noktasında bulunan projeler,

Yenilenebilir enerji üretim kooperatiflerinin, Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu kapsamında kurulan birlikler ve kooperatiflerin, Sulama Birlikleri, kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, yüksek teknoloji enstitülerinin, Organize Sanayi Bölgeleri ile bu tüzel kişilerin hisselerinin tamamına sahip olduğu tüzel kişilerin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmeyecek şekilde yapacağı başvurular

şeklinde sıralanabilir.

Bu kapsamdaki projeler için kurulacak üretim tesisinin şebekeye olan uzaklığı için bir sınır belirlenmiş olup söz konusu sınırdan, yerel yönetimlerin ve yerel yönetimlerinin kontrol ilişkisini haiz olduğu tüzel kişiliklerin üretim tesisleri, şebekeye ilişkin uzaklıktan muaf tutulmuşturlar.

 ·        Yönetmeliğin 7 nci maddesinin onüçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu maddede; teknolojik iyileştirmeler vasıtası ile yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak kesintisiz güç üretebileceği TEİAŞ tarafından tespit edilen, rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesislerine rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için tahsis edilen kapasiteler dışında değerlendirileceği hüküm altına alınmıştı. Uygulamada yer bulmayan bu madde Yönetmelikten çıkarılmıştır.

 Üçüncü Maddesinde;

Yönetmeliğin 12 inci maddesinin dördüncü fıkrasında değişiklik yapılmaktadır.

 ·        Yönetmeliğin 12 inci maddesinin dördüncü fıkrasında “İlgili Şebeke İşletmecisine ait bir dağıtım transformatörünün AG seviyesinde bir kişiye bir yıl içerisinde tahsis edilebilecek kapasite Ek-5’te yer alan tabloya göre belirlenir.” hükmü bulunmaktadır. Bu madde kapsamında trafo gücüne bağlı olarak bir kişiye bir yıl içerisinde 7,5 – 100 kW arasında bir kapasite tahsisi yapılabilmektedir.

Ancak bu sınır Yönetmelikte yapılan değişiklik ile Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen kurum tarafından 10 kW’a kadar tip proje hazırlanması uygun görülen, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüne kadar olan üretim tesisleri için uygulanmayacağı belirtilmektedir.

Bu düzenleme ile özellikle çatı uygulamaları tarafında bulunan bir kısıt daha ortadan kaldırılmıştır.

Dördüncü Maddesinde;

Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılmaktadır.

·        Projelerin zamanında tamamlanamaması durumunda verilecek süre uzatımı Yönetmelikte mücbir sebep ve Kurul tarafından uygun bulunan haller olarak tanımlanmaktadır. Yapılan değişikle mücbir sebep olarak Lisans Yönetmeliğinin 35 inci maddesinde sayılan durumların kabul edildiği hüküm altına alınmıştır.

Beşinci Maddesinde;

Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılmaktadır.

 ·        29 uncu madde üretim tesislerinin devrini düzenlemektedir.

Bu maddede yapılan değişiklik ile;

Satış ve devir de, devir yapılacak kişi ile ilgili daha önce herhangi bir şart aramaz iken yeni düzenleme ile yapılan kapasite tahsisinde bulunan şartları sağlama zorunluluğu getirilmiştir. 

İkinci bir düzenleme ile de 10 kW kadar yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüne kadar olan üretim tesisleri için geçici kabul yaptırılmadan devrin önü açılmıştır. Bu düzenleme ile ilişkili tüketim tesisi üretim tesisinin kabulü öncesinde devir yapılsa bile üretim tesisinin mevcut hakkı korunacaktır. Örneğin eviniz için aldığınız ancak geçici kabulünü yaptırmadığınız bir üretim tesisini evini satmanız durumunda üretim tesisine ilişkin haklarınızı da devir edebileceksiniz.

Diğer bir düzenleme ile 7 nci maddenin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında münhasıran kapasite tahsisi gerçekleştirilen kişiler, uhdesindeki üretim tesislerini yalnız aynı haklara kişilere devredebilir edebileceği hüküm altına alınmıştır. 7 nci maddenin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında kapasite tahsis edilenler yukarıda tanımlanmıştır.

 Altıncı ve Yedinci Maddesinde;

 Yürürlük ve yürütme düzenlenmiştir.

Yönetmelikte yapılan değişiklerin maddelere uyarlanmış hali aşağıda bulunmaktadır.